Het omvallen van enkele banken in de VS, een teken aan de wand?.
Enkele weken geleden gaf ik aan dat het verhogen van de rente om de inflatie te bestrijden op dit moment geen goed instrument is. Wat is er aan de hand? We hebben inflatie maar die is het gevolg van problemen in de toevoer van het productieproces bij bedrijven. Dat is een andere wereld.
Goederen, onderdelen en brandstoffen komen niet, te laat of tegen een hoge prijs, hierdoor vertraagt het productie proces en het verkoopproces. Dit kost geld, geld dat de ECB duurder maakt met rentestapjes en de rente loopt al op naar 6% of meer en de ECB is van plan dit proces, net als de FED (follow me) te blijven volgen, om ook de Euro te beschermen.
Nu vallen er een paar banken om die dus in de spagaat terecht zijn gekomen. Te weinig buffers bij kleine banken in de VS en ze hebben veel geld op de lange termijn weggezet tegen de lage rente van vorig jaar. Ondernemers hebben op korte termijn geld nodig en investeerders laten het afweten (vooral in de financiële technologie), dus moet er geld van de bank gehaald worden. Bij gebrek aan liquide middelen moet een bank die obligaties met lage rentes met verlies verkopen. De bank kan door toenemende vraag vervolgens niet op tijd voldoende geld binnenhalen. Er ontstaat een domino effect en zo ging de SVB over de kop. Gelukkig springt de overheid in de VS bij om de tegoeden te dekken. Investeerders zijn wel de klos. Beleggersrisico
We zien hier een botsing tussen de ECB samen met de FED met de economie, die last heeft van inflatie en een verslechterend investeringsklimaat. Het verhogen van de rente verergert dit probleem van de ondernemers en de banken die veel geld “lang” hebben weggezet in de verwachting dat de rente wel laag zou blijven.. De overheden als FED en ECB hebben deze koppeling niet onderkend, dat is ernstige inschattingsfout.
Conclusie: inflatie bestrijden met rente stijgingen in een markt die door externe factoren de prijsstijgingen moet doorberekenen is geen goed instrument. Zij moet de oorzaken van prijsstijgingen onderzoeken en wegnemen met maatregelen over inkoop- en verkoopprijzen Helaas is door de privatisering de grip van de overheid hierop drastisch verminderd.
Renteverhogingen zijn alleen zinvol als je een inflatie als gevolg van overbestedingen, een teveel aan leningen en bedrijfskredieten wilt terugdringen om de markt af te koelen. Dat zit je aan de financiële kant van de economie. Nu moeten we niet afkoelen, we moeten juist zorgen voor stabiliteit opdat bedrijven en consumenten kunnen voortbestaan en wennen aan geleidelijke veranderingen, waarbij de overheden moeten helpen en niet ingrijpen als ze niet goed weten wat het effect zal zijn.
Het is wensdeken geweest van de ECB, FED en de grootbanken om de rente te verhogen, wat ze al jaren willen, niet voor de economie maar voor hun marges en winsten.
De vraag is of die rentestapje nu van de baan zijn. Ik vrees van niet. De haviken winnen het vaak van de duiven. Men wil in control maar dat is gedoemd te falen in een wereldwijde open economie. De tijd van regels in een gesloten economie is voorbij. We hebben een wereldeconomie met grote financiële afhankelijkheden waardoor rentestapjes linksom of rechtsom altijd voor problemen voor economieën en landen zullen zorgen. Kijk maar naar ons eigen Europa, Draghi heeft het goed gedaan. De rente zal blijvend laag gehouden moeten worden en is geen instrument meer om inflatie te beteugelen. Daar komt meer bij kijken. Het wordt tijd dat de knop omgaat.
